TİROİD KANSERİ
Tiroid bezinden kaynaklanan patolojik olarak kanser tanısı alan anormal doku oluşmasıdır. Kadınlarda 2 kat sıktır. Her yaşta görülebilir. Radyasyona maruz kalanlarda sıklık artmaktadır; örneğin, Çernobil nükleer santral kazası sonrası Doğu Karadeniz bölgesinde.
Boyunda şişlik olması, lenfadenopati varlığı ve ses kısıklığı gibi belirtiler veya tespit edilen nodülün sert ve hareketsiz olması ve hızlı büyümesi gibi bulgularla ortaya çıkabilir. Herhangibir yakınmaya sebep olmadan tiroid nodül takibi sırasında yapılan ince iğne aspirasyon biyopsisi ile tespit edilebilir.
Ailede tiroid kanser öyküsü olması , baş boyun bölgesine radyoterapi uygulanmış olması, erkek cinsiyetinde, 20 yaş altı ve 65 yaş üstünde tespit edilen nodüllerde risk artmaktadır.
Tanı için şüpheli nodülden ince iğne aspirasyon biyopsisi yapılır. Patolojik olarak 4 tip tiroid kanseri değerlendirilir. Papiller ve folliküler tip diferansiye tiroid kanseri olarak sınıflandırılır. Diğer kanserlere göre yaşam beklentisinin en yüksek olduğu kanser tipidir.
1. Papiller tip: Tiroid kanserleri içinde % 75-80 oranında tespit edilir. En sık 30-40 yaş arasında rastlanır. Lenf bezi yoluyla yayılır. Yaşam boyu sessiz kalarak herhangibir belirti ve bulgu oluşturmayabilir.
2. Folliküler tip: Tiroid kanserleri içinde % 11-15 oranında tespit edilir .Sıklık 50 yaş üzerinde artar. Tiroid bezi çevresine lokal yayılım yapar: kas ve nefes borusu gibi. Hematojen yol ile organ yayılımı olur. En sık akciğer ve kemik metastazı olur.
3. Medüller tip: Tiroid kanserleri içinde % 6-8 oranında tespit edilir.Tanı konulan olguların % 25 aileseldir. Kalsitonin salgısı yüzde kızarıklık ve ishale yol açar.
4. Anaplastik tip: Diferansiye olmayan tiroid kanseri olarak sınıflanır. Tanı konulduğunda lokal yayılım vardır. Klinik bulgular saatler içinde ilerleyebilir.
Tedavi
• Tiroid bezi, eğer var ise lokal yayılım ve lenf bezi yayılımı ameliyat ile alınır.
• Hastanın yaşı, cinsiyet, patolojik hücre tipi ve tümör boyutu ve yayılımına göre risk belirlenerek e şüpheli kalan doku için ameliyattan 4-6 hf sonra radyoaktif iyot tedavisi uygulanır.
• Levotiroksin ile hormon replasman tedavisi yapılır. İlaç dozu TSH düzeyine göre ayarlanır. TSH düzeyi tümör tipi, boyutu ve yayılımına göre belirlenir.
• Takip yaşam boyu devam eder. Diferansiye tiroid kanserlerinde tiroglobulin ölçümü yapılır. Tiroglobulin tiroid dokusunda tiroid hormonu ile birlikte sentezlenir. Tiroglobulinin artması tiroidkanserinin nüksünüveya yayılımını gösterir. Tüm vücut İyot sintigrafisiile tarama yapılır.
• Tiroid Medüller kanserinde takip Kalsitonin düzeyi ölçülerek yapılır. Eğer Kalsitonin yüksek ise Somatostatin analog sintigrafisi ile tüm vücut taraması yapılır.